9 Mësime për Lirinë Financiare që i mora gjatë Maratonës
Të vraposh në një maratonë është po aq një rrugëtim mendor sa është edhe një rrugëtim fizik. Për çdo vrapues, arsyet pse kanë marrë pjesë në maratonë janë të ndryshme. Por ajo që është e vërtetë për të gjithë është se të vraposh në një maratonë është një eksperiencë e veçantë dhe secili merr diçka prej saj, në forma të ndryshme.
Por çfare kuptimi ka që në një blog ku flitet për çështje financiare të flasim për maratonën? Ndoshta këtë gjë duhet ta bëj një profesionist sporti. Kjo është mëse e vërtetë. Dhe nuk do të shpjegoj këtu përfitimet që ka të vraposh një maratonë, apo si duhet të jetë përgatitja për të bërë maratonën etj. Ajo që dua të ndaj në këtë shkrim janë disa reflektime të miat, se si të vraposh një maratonë i ngjan rrugëtimit të vazhdueshëm drejt lirisë financiare.
Në tetor të vitit 2022 ishte hera ime e parë që vrapoja në Maratonën e Tiranës. Që kur nisa garën dhe deri në përfundim të saj, kam pasur në mendje një paralelizëm me rrugëtimin që duhet të bëj gjithësecili prej nesh me financat.
1. Vendos një qëllim final dhe vendos qëllime të vogla gjatë rrugës.
Të gjithë kur nisin të vrapojnë një maratonë kanë një qëllim me veten e tyre. Dikush ka qëllim të dal i pari, dikush tjetër do të vendosi një rekord personal. Një tjetër mund të ketë qëllim thjesht përfundimin e garës. Secili nga këto qëllime kërkon tjetër lloj përpjekje dhe pune. E njëjta gjë vlen edhe per financat dhe lirinë financiare. Në rrugëtimin tonë, secili ka qëllimin e tij prandaj dhe përpjekjet tona, stili i jetesës etj mund të jenë të ndryshme nga të tjerët përreth nesh.
Çfarë më ndihmoi mua ta çoja vrapimin deri në fund ishte që gjatë rrugës vendosnim objektiva të shkurtra. “Vrapo sa të arrijmë tek hyrja e liqenit”. Pastaj “Forca sa të arrijmë tek diga” dhe kështu me radhë. Vendosja e objektivave të shkurtra e bëri më të lehtë arritjen e finishit.
Njësoj është edhe me financat personale. Duke vendosur qëllime afatshkurtra (psh të mos marr më të ardhura nga prindërit, të krijojmë fondin e emergjencës, pastaj të shlyejmë të gjitha kreditë, të bejmë një investim të vogël etj) e ben më të lehtë arritjen e qëllimit final, lirinë financiare.
2. Dhimbja është kalimtare, shpërblimi që do të marrësh është i përhershëm
Kjo duhet të jetë fjalia që duhet të mbahet në mendje gjatë vrapimit, kur këmbët të dhembin dhe mushkritë të djegin. Mund të duash të ndalosh, por ajo që je duke përjetuar është thjesht kalimtare. Edhe rrugëtimi për liri financiare shumë herë do të jetë i dhimbshëm. Mund të duket që s’do të mundesh asnjëherë ta arrish, sepse vështirësia është e madhe. Orë të gjata pune, shumë kursime, heqje dore nga shumë gjëra. Po kjo nuk do të thotë që duhet të dorëzohesh. Duke mbajtur në mendje qëllimin, nuk duhet të dorëzohesh kur e di që mund të bësh më shumë, sepse në një moment tjetër do të pendohesh.
3. Të gjithë kemi nevojë për suport
Nëse do e kisha nisur këtë garë vetëm dhe pa mbështetje ndoshta nuk do e kisha çuar deri në fund. Bashkë me partnerin tim vendosëm që këtë maratonë ta vraponim së bashku. Gjatë gjithë rruges kisha suportin e tij por edhe këshillat se si të veproja për ta çuar garën deri në fund. Përveç kësaj, duke qenë bashkë ndieja edhe një “përgjejësi” për të ecur më shpejt në mënyrë që të dy bashkë ta çonim garën deri në fund.
Edhe me financat, është shumë e rëndësishme të kesh suportin e duhur. Por gjithashtu të kesh persona ndaj të cilëve të ndihesh “përgjegjës” se gjërat që ke thëne lidhur me paratë dhe qëllimet e tua do i çosh deri në fund.
4. Fillimi është gjithmonë shumë i vështirë
Në kilometrin e parë të garës fillova të kisha shumë vështirësi (kjo edhe per faktin që nuk kisha bërë shumë përgatitje paraprakisht). Menjëherë në mendjen time bëra paralelizmin me fillimin e përpjekjeve tona për të arritur pavarsinë financiare. Fillimi është gjithmonë shumë i vështirë (veçanërisht kur më parë nuk ke tentuar të disiplinosh financat e tua). Ke vështirësi ti përmbahesh një plani, tundimi për të dalë prej tij është shumë i madh, shumë herë të duhet të heqësh dorë nga disa kënaqësi materiale. Të duket sikur nuk do e arrish qëllimin tënd dhe të duket vetja i pazoti për ta arritur. Pasi kalon pak kohe fillon të mësohesh dhe vështirësia bëhet më e vogël, njësoj si në një maratonë.
5. Është në rregull të pushosh pak
Është në rregull që gjatë maratonës të ketë pjesë ku të ulësh ritmin. Qëllimi yt është ta arrish deri në fund dhe për këtë duhet të ruash qetësinë fizike dhe mendore herë pas here. Edhe me financat nuk përbën aspak problem nëse herë pas here nuk je shumë “agresiv” në zbatimin e planit të vendosur, por ngadalëson hapin për të ruajtur qetësinë dhe paqen mendore dhe shpirtërore.
6. Inkurajo të tjerët
Një moment që më ngeli në mendje në maratonë ishte kur një prej personave që vraponin në maratonën speciale (për personat me aftësi të kufizuara) u rrëzua dhe gjithë personat që ishin afër i dhanë zemër dhe filluan ta inkurajonin. Kjo na dha edhe më tepër motivim për të vazhduar vrapimin sepse na dha nje ndjesi shumë pozitive dhe uniteti.
Është shumë bukur që gjatë rrugëtimit tënd me financat të suportosh edhe persona të tjerë që janë në të njëjtin rrugëtim me ty duke i motivuar, ndarë me ta eksperiencën tënde. Në këtë mënyre do të marrësh më shumë motivim për të vazhduar më tej.
7. Nëse po ngjit një malore, shumë shpejt do të vraposh një tatëpjetë
Ngjitja e maloreve bëhet shumë e vështirë madje dhe sfilitëse gjatë vrapimit të maratonës. Fuqitë të shterojnë dhe mezi i tërheq këmbët. Por pas malores vjen tatëpjeta. Ketu vrapi bëhet më i thjeshtë, shpejtësia rritet, këmbët nga inercia ecin vetë.
Gjatë kohës kur do të ndeshësh “malore” gjatë rrugëtimit tënd drejt pavarsisë financiare, mbaj në mendje që menjëherë pas kësaj kohe të vështirë vjen rruga e lehtë. Duhet vetëm të tregohesh i duruar dhe i vendosur që do ta kapërcesh maloren.
8. Udhëtimi është më i thjeshtë nëse e shijon
Nëse e shijon maratonën nuk do e ndjesh shumë lodhjen. Nëse fokusohesh tek atmosfera në qytet, qetësia, dashamirësia e njerëzve, bukuria e natyrës, ajri i pastër dhe mungesa e zhurmës së makinave udhëtimi do të jetë më i thjeshtë për t’u çuar deri në fund.
Shijoje rrugëtimin tënd financiar. Shijo frytet që do fillojnë të vijnë pak nga pak, qetësinë që do kesh, njerëzit e dashur dhe kohën me ta. Vetëm në këtë mënyrë do arrish ta çosh garën deri në fund.
9. Nëse fokusohesh tek qëllimi yt, nuk do të kesh kohë të merresh me të tjerët
Fokusohu tek qëllimi pse e nise këtë garë dhe s’do të dal koha të shohësh të tjerët. Nuk do kesh kohë të krahasohesh me ta, as të gjykosh rrugëtimin e tyre. Nuk do kesh dëshire të garosh ndaj tyre sepse do kuptosh që gara jote është me veten dhe me asnjë tjetër.
Çdokush ka një qëllim, ka një garë të vetën që duhet të vrapoj për të arritur pavarësinë dhe paqen financiare. Kujdesu që në vrapimin tënd të japësh maksimumin, të shijosh rrugën dhe të fokusohesh tek qëllimi pse e nise.
Nëse ende nuk e ke nisur vrapimin tënd drejt lirisë financiare, tani është momenti i duhur. Nëse e ke nisur rrugëtimin tënd, inkurajimi im është të mos dorëzohesh për ta çuar atë deri në fund. Pavarësisht lodhjes në fund do kuptosh pse ja vlejti.